آیا میتسوبیشی به میدان می آید

نزدیک به بیست سال پس از اینکه صنایع سنگین میتسوبیشی اعلام کرد طی یک طرح مشترک با هواپیماسازی کانادایی بامباردیر هواپیمای مسافربری خواهد ساخت نخستین پرواز هواپیمایی ساخت میتسوبیشی به پرواز درآمد. پس از گفتگوهای طولانی با بامباردیر هیچ نتیجه ای حاصل نشد و تنها چند ماه پس از قطع این گفتگوها بامباردیر هواپیمای مسافربری جت منطقه ای را که سی آر جی نامیده بود معرفی کرد. طرح این هواپیما با اندکی تغییر همان طرحی بود که میتسوبیشی ارایه کرده بود.

صنایع سنگین میتسوبیشی که همچنان در فکر ساخت هواپیما بود به همراه تشکیلات صنعتی فوجی و کاواساکی، شرکت توسعه هواپیمایی ژاپن را تاسیس کرد. هدف نهایی این شرکت ساخت یک هواپیمای جت منطقه ای با نام جی اس ایکس بود که بعدها در سال 2008 با آغاز رسمی طرح، نام آن به ام آر جی تغییر یافت.

این طرح به آرامی و بدون سر و صدا پیش می رفت و تنها با قراردادهای بی سر و صدا با پرات اند ویتنی که موتور هواپیما می سازد، طرح مورد نظر مراحل لازم را پشت سر می گذاشت. زیرا این بار میتسوبیشی آموخته بود که نباید هر آنچه را که در فکر دارد به راحتی عنوان کند. همچنان که مراحل طراحی ام آر جی به آرامی پیش می رفت پرات اند ویتنی نیز موتورهای جدید خود را برای هواپیماهایی مانند جت منطقه ای کانادایی و ایرباس 320 نئو  توسعه می داد.

شرکت هواپیمایی میتسوبیشی که برای مدیریت این پروژه تاسیس شده بود با احتیاط فراوان از منابع خارجی مشاوره می گرفت. سال گذشته میتسوبیشی تشکیلاتی به نام مرکز مهندسی سیاتل در امریکا تاسیس کرد تا با همکاری شرکت مهندسی آزمایش هوافضا و دریافت گواهینامه که به اختصار ایروتک نامیده می شود پروازهای آزمایشی طرح در ایالات متحده صورت گیرد.

قرار است به زودی 4 فرورند ام آر جی به ایالات متحده پرواز کنند تا هر چه زودتر برنامه 2500 ساعته پروازهای آزمایشی آغاز شود. شرکت هواپیمایی آل نیپون ایرویز، نخستین مشتری این هواپیما خواهد بود. نخستین هواپیما در اواسط سال  2018یعنی پنج سال پس از تاریخ تعیین شده به این شرکت تحویل خواهد شد.

بیش از نیم قرن از آخرین هواپیمای ساخت ژاپن می گذرد. اکنون صنایع هوافضای این کشور با توسعه مهندسی در این زمینه ناآشناست. در عین حال قطعه های بزرگ هواپیماهای مسافربری برای سازندگان مختلف جهان در این کشور تولید می شود. میتسوبیشی که در تولید قطعه ها با بوئینگ و ایرباس همکاری دارد باید تغییرات عمده ای در برنامه توسعه هواپیمای جدید خود می داد. تغییر برنامه و ادغام سامانه های ساختاری برای تولید و قطعه برای دیگران و استفاده بهینه از امکانات برای توسعه هواپیمای جدید حتی برای سازندگان با تجربه کار دشواری است.

مرور کامل طراحی که با همکاری ایروتک در اواسط 2015 صورت گرفت. استحکام سازه ای و تغییرات عمده در سامانه های هواپیما را مشخص ساخت. این تغییرها پس از انجام نخستین پرواز آزمایشی انجام شد ولی هواپیماهایی که برای ادامه پروازهای آزمایشی ساخته می شود تغییرات لازم را خواهند داشت.

هواپیما طی یک مراسم غیرمعمول در اکتبر 2014 از خط مونتاژ خارج شد. میتسوبیشی برای رفع اشکالات احتمالی و بهینه سازی کارایی هواپیما همکاری هایش را با ایروتک ادامه داده است. به عنوان نمونه، میتسوبیشی متوجه شد که بال هواپیما در آزمایش های استاتیک مقاومت لازم را نشان می دهد ولی در حین پرواز مقاومت لازم را که 50 درصد بیشتر از مقاومت استاتیک است ندارد. در بقیه موارد آزمایشی نیز، میتسوبیشی تلاش کرده است تا پیش از آزمایش پرواز، قطعه ها و سامانه ها چند مرحله از آزمایش زمینی را پشت سر بگذارند. در این صورت تغییرات لازم اجرا می شود و در عین حال این تغییرات نیز در پرواز آزمایش خواهند شد.

بال هواپیما

میتسوبیشی تصمیم گرفت تا برنامه تقویت سازی بال ها را به اجرا درآورد. به این ترتیب آمادگی لازم برای انجام هر گونه تغییر و استحکام سازی محل اتصال بال به بدنه به وجود آمد. در ژانویه 2015 آزمایش خم شدن بال نشان داد که بال ام آر جی مقاومت لازم را برای تحمل بار طراحی شده دارد ولی آزمایش های بعدی که برای پرواز در شرایط سخت تر طراحی شده بودند نشان داد بال ها توان لازم برای مقابله با 50 درصد بار بیشتر را ندارند.

بررسی های بیشتر نشان داد که بعضی از قسمت ها مانند اتصال بال ها به بدنه، استحکام لازم را ندارند. در نتیجه چهارمین تاخیر در برنامه توسعه و تحویل هواپیما اعلام شد.

یکی دیگر از آزمایش های مقاومت استاتیک شامل فشرده کردن هوای داخل هواپیما است. در این آزمایش هوای داخل هواپیما فشرده و تخلیه می شود تا تعداد پروازها شبیه سازی گردد.

پس از ساخت پنجمین هواپیمایی که برای پروازهای آزمایشی در نظر گرفته شده است و هواپیمای ششم که برای آزمایش مقاوت استاتیک بدنه است هواپیمای هفتم برای آزمایش خستگی فلز در نظر گرفته شد که مقاومت بدنه در برابر شرایط گوناگون پروازی اندازه گیری کند. در حال حاضر این هواپیما مراحل مجهز شدن به دستگاه های سنجش آزمایشی را پشت سر می گذارد و در اواخر 2016 برای آزمایش ها آماده خواهد شد. در این آزمایش فرض بر این است که هواپیما در طی 27 سال 80 هزار پرواز انجام خواهد داد. این عدد برابر با 8 پرواز در روز به مدت 10 هزار روز است.

آزمایش لرزش در زمین از دیگر مواردی است که پیش از پرواز با دومین هواپیمای ویژه آزمایش شد. آزمایش زمینی نشان می دهد که آیا هواپیما می تواند نوسانات بدنه را تحمل کند و هماهنگی لازم بین لرزش های پروازی و سامانه پرواز رایانه ای هواپیما وجود دارد.

در اواسط سال 2015 بار دیگر میتسوبیشی همه اطلاعات به دست آمده از برنامه های آزمایشی گوناگون را با دقت بررسی کرد تا ببیند احتیاجی به تغییرات است . میتسوبیشی مرکز مهندسی سیاتل را باز کرد و هم چنان به ساخت آشیانه آزمایش پرواز در فرودگاه موزسی لیک ایالت واشنگتن ادامه می دهد. یک آشیانه بزرگی که جنبه خط تولید دارد نیز در فرودگاه ناگویا ساخته می شود.

در ژانویه 2015 نخستین موتوری که برای ام آر جی در نظر گرفته شد به وسیله پرات اند ویتنی آزمایش گردید. این موتور روی بال راست هواپیما نصب و راه اندازی شد. سامانه های مروبوط به برق، هیدرولیک، هوا و سوخت به خوبی آزمایش شدند. میتسوبیشی در نظر دارد از موتور پرات اند ویتنی استفاده کند.

سازمان هواپیمایی کشوری ژاپن میتسوبیشی را ملزم کرده است تا پیش از اینکه مجوز پرواز آزمایشی را دریافت کند باید کارآیی هواپیما را روی زمین بیازماید. این امر شامل حرکت با سرعت زیاد تا 120 گره روی باند، انصراف از بلند شدن در این سرعت، کارایی و بازدهی ترمزها و چرخ جلوی هواپیما می شود. مجوز پرواز آزمایشی در 29 اکتبر سال 2015 صادر شد.

نخستین پرواز

در یازده نوامبر سال 2015 هواپیمای ام آر جی نخستین پروازش را انجام داد. نخستین پرواز 85 دقیقه طول کشید. در این پرواز چرخها در حالت پایین و فلپ ها در 30 درجه ثابت مانده بودند. ولی همه پارامترهای پروازی به خوبی و بدون هیچ اشکالی انجام شدند.

گفته می شود در هر هفته 50 ساعت پرواز آزمایشی انجام خواهد شد که شامل روزی 4 پرواز برای هر کدام از 4 هواپیما است. این 4 هواپیما برای انجام پروازهای آزمایشی به ایالات متحده فرستاده می شوند.

میتسوبیشی امیدوار است اگر پروازهای آزمایشی به همین صورتی که برنامه شده پیش برود در سال 2018 نخستین هواپیمای ام آر جی را به شرکت هواپیمایی آنا تحویل دهد. در حال حاضر نخستین فروند که باید تحویل شود در ناگویا در حال ساخت است و کارشناسان شرکت هواپیمایی آنا نیز در بازرسی های انجام شده از کیفیت کار رضایت کامل دارند.